Het 74e Boekenbal volledig in ‘moerstaal’ viert 90e Boekenweek

De 90e Boekenweek is in volle gang en dat wordt vanavond gevierd met het traditionele Boekenbal in Internationaal Theater Amsterdam. Alle optredens tijdens het schrijversfeest worden gebracht in de moerstaal. Er klinkt oerend hard Achterhoeks, poëtisch Perzisch, maar bijvoorbeeld ook Haags, Rotterdams, Sinti-Romanes en er is zelfs beeldende gebarentaal. CPNB-directeur Eveline Aendekerk spreekt de zaal toe in haar moertaal Roermonds. Eregasten deze avond zijn de Boekenweekauteurs: Gerwin van der Werf, Paulien Cornelisse en Sholeh Rezazadeh.

Boekenweekauteurs Gerwin van der Werf, Paulien Cornelisse, Sholeh Rezazadeh
en CPNB-directeur Evelien Aendekerk op het Boekenbal
|  Foto: Bas Van Hattum

Eveline Aendekerk, directeur Stichting CPNB: ‘De negetigste “Boekenweek”! Deze kump in eine tied desse dich kins aafvraoge; “Kint dit waal?!” Feestelik danse, drinke en praote euver literatuur? Óngerwiel de waereld in brandj sjteit? ’t Frappante is… Det waas persies óuch zo bie de allereerste “Boekenweek” in 1932. En juus wie noe, ware d’r toen, in ’t krisisjaor 1932, miense die zachte: “Laote veer juus noe knokke veur de waerde van literatuur en kultuur! Veur ein samelaeving wo in taal gein barrière is, mer ein “brögk” kint sjlaon en ós verbindj!” Wo versjillende sjtumme en geluuje geheurd waere. En neet allein van die miense die ’t helste sjreeuwe en de grótste megafoon betale kinne!’

Lees de volledige Boekenbalspeech in het Nederlands (pdf)

Klokslag 20.00 uur gingen de deuren open voor het illustere Boekenbal, waarvan de toegangskaarten felbegeerd zijn. Als eersten gingen over de rode loper de eregasten van dit jubileumjaar: Gerwin van der Werf die het Boekenweekgeschenk De krater heeft geschreven, Paulien Cornelisse die Boekenweekessay Hèhè – Over wat we zeggen zonder dat we het doorhebben schreef en Sholeh Rezazadeh, de maker van het Boekenweekgedicht. Zij worden gevolgd door een lange rij schrijvers en andere boekminnende Nederlanders.

Bekijk de foto’s van het Boekenbal

Zaalprogramma helemaal in moerstaal

De 10 jaar jonge Lise uit de Achterhoek opent het zaalprogramma door ‘Oerend hard’ te zingen. Imca Marina geeft acte de présence met een medley van twee Groningse klassiekers. Wilfried de Jong spreekt in het Rotterdams met Katinka Polderman, die Zeeuws spreekt over haar liefde voor haar moerstaal. Sholeh Rezazadeh spreekt het Boekenweekgedicht uit in haar moerstalen Azerbeidzjaans en Perzisch. Zanger Rein Mercha zingt in zowel Haags als Sinti-Romanes. Na dit vrolijke feestmoment leest Herman Finkers Le Petit Prince in het Twents voor. Gevolgd door danser Boaz Blume, die een persoonlijke tekst vertolkt over wat zijn gebarentaal voor hem betekent aangevuld met een dansperformance. Tom Lanoye draagt vervolgens voor in het Afrikaans en Waaslands. Het vijfstemmige koor Sankofa start a capella met een Surinaams rozenlied dat overgaat in een videoclip met de Surinaamse rapper Damaru. Utrechts fenomeen Koos Marsman laat van zich horen in zijn volkstaal. Dan volgt een bijzondere samensmelting: de Limburgse Frans Pollux zingt zijn ‘Hald mich ens vas’, waarbij schrijfster Nynke de Jong hem in het Fries bijvalt. Tot slot zet showorkest Irene uit Ede hun versie van ‘Oerend hard’ in waarna het feestgedruis losbarst.

Boekenweekauteurs op tournee langs boekhandels en bibliotheken

Zoals elk jaar worden tijdens het grootste lezersfeest door het hele land veel literaire activiteiten georganiseerd om het boek te vieren. Geschenkauteur Gerwin van der Werf en essayist Paulien Cornelisse gaan op een tournee langs een groot aantal boekhandels voor interviews en signeersessies in onder andere Tilburg, Leeuwarden, Nijmegen, Eindhoven en Utrecht. De locaties en tijden van de tournee zijn te vinden opp https://www.hebban.nl/boekenweek/tournee Boekenweek.nl.

Bijzondere activiteiten tijdens Boekenweek in Nederlandse musea

Dit jaar is het Boekenweekgeschenk op de laatste dag van de Boekenweek – zondag 23 maart – de toegangskaart voor het museum. In samenwerking met de Museumvereniging, de organisatie achter de Museumkaart, openen meer dan 200 musea gratis hun deuren op vertoon van het Boekenweekgeschenk, waaronder het Nationaal Reddingmuseum Dorus Rijkers (Den Helder), Museum Bronbeek (Arnhem), het Groninger Museum, Kunsthal KAdE (Amersfoort) en het Limburgs Museum (Venlo). Vanwege het thema Je moerstaal zijn er ook opvallend veel streekmusea die deelnemen aan de actie. In het Literatuurmuseum/Kinderboekenmuseum is vanaf vandaag de historie van de Boekenweek te beleven in de speciale expositie 90x Boekenweek: Literatuur op de rode loper. Verder bekijk je bij Eye Filmmuseum in Amsterdam gratis de film Winter Sleep van Nuri Bilge Ceylan, is er bij Museum Jan in Amstelveen een inloopworkshop ‘Puzzelpost: Een geheime brief in je moedertaal, vouwen en versieren’ en brengt rapper DitisBlauwe in Stadsmuseum Harderwijk dialect tot leven met een moderne twist tijdens een optreden in het museumcafé.

90e Boekenweek

Het traditionele lezersfeest in boekhandels en bibliotheken viert dit jaar een bijzonder jubileum. De 90e Boekenweek vindt plaats van woensdag 12 t/m zondag 23 maart 2025. Lezers krijgen tijdens de Boekenweek het Boekenweekgeschenk De krater cadeau, geschreven door de winnaar van de Boekenweekschrijfwedstrijd: Gerwin van der Werf. Het Boekenweekgeschenk is een cadeau van de boekhandel bij besteding vanaf € 15 aan boeken en wordt vanaf dit jaar de toegangskaart voor het museum op de laatste zondag van de Boekenweek.

De thema-uitgave Hèhè – Over wat we zeggen zonder dat we het doorhebben van Paulien Cornelisse ligt voor € 5,25 in de winkel. Het Boekenweekgedicht is dit jaar van de hand van Sholeh Rezazadeh.

Boekenweekthema Je moerstaal

In een boek kun je op reis gaan, andere werelden ontdekken. Maar in taal kun je juist ook thuiskomen. Als woorden vertrouwd en echt voelen, als personages praten zoals jij: dan is taal je moerstaal. Dat is dan ook het thema van de 90e Boekenweek. Je moerstaal kán de taal zijn van je moeder. Maar dat hoeft niet. Voor veel lezers en auteurs is Nederlands niet hun eerste taal, maar wél hun moerstaal. Plat of kak, straattaal of streektaal, dialect of ABN. Je moerstaal is de taal waarin je spreekt, schrijft, zingt, dicht, vloekt, juicht en liefhebt.

Tijdens de Boekenweek worden mensen in Nederland in meer dan zestig verschillende (streek)talen en dialecten op unieke wijze verwelkomd. Van Achterhoeks tot Urks en van Engels tot Chinees. Deze Nederlandse vertalingen werden met zorg samengesteld en beoordeeld door het Meertens Instituut m.m.v. De Stichting Nederlandse Dialecten. Het Meertens Instituut onderzoekt en documenteert taal en cultuur in Nederland en Nederlandse taal en cultuur in de wereld.

Iedereen wordt uitgenodigd om via Greetz een gratis kaart te versturen en in ‘Je moerstaal’ een ander te verrassen met de speciaal ontworpen kaartencollectie voor het 90-jarig jubileum van de Boekenweek. De kaarten zijn gratis, alleen de postzegel wordt afgerekend.