De cijfers over de boekenmarkt in 2024

Hierbij presenteert Stichting CPNB de cijfers over de boekenmarkt van het voorbije jaar, samengesteld door KVB Boekwerk. Meer cijfers en infographics over de marktontwikkelingen zijn beschikbaar via KVB Boekwerk. CPNB-directeur Eveline Aendekerk geeft donderdagmiddag 23 januari tijdens de nieuwjaarsreceptie van Stichting CPNB een toelichting op de verkoop– en uitleencijfers. Zij maakt daarbij ook de CPNB Top 100 bestverkochte boeken en de CPNB Top 100 meest uitgeleende boeken bekend vanuit De Rode Hoed in Amsterdam.  

Aendekerk over de boekenmarkt in 2024:  

‘Het stabiele beeld dat de boekenmarkt in Nederland laat zien, is gezien de uitdagingen, zoals stijgende inflatie, toch echt een collectieve prestatie. Kijk bijvoorbeeld naar de landen om ons heen, daar werden overal minder boeken verkocht. De kleine omzetstijging weegt echter niet op tegen de kostenstijgingen waar ook het boekenvak mee te maken heeft. Ook houden we, samen met de uitgevers, zorgen over de verkoop van Nederlandstalige boeken. Al zijn er gelukkig ook hoopvolle plussen voor Nederlandstalige kinderboeken en fictie. Ook is het mooi de groei bij bibliotheken te zien, waar lezers (online) meer boeken leenden in 2024. 

Los van al deze marktontwikkelingen is het belangrijkste boekennieuws van het voorbije jaar dat de plotseling aangekondigde btw-verhoging op boeken weer van de baan is. Dat is voor het gehele boekenveld een grote opluchting. De komende tijd zullen we waken dat het kabinet en parlement de gedane belofte gestand doet, en de btw op boeken 9% blijft. Wil het kabinet echt de in het hoofdlijnenakkoord uitgesproken ambities om de taalvaardigheid te vergroten verwezenlijken, dan zou het een voorbeeld aan Ierland moeten nemen. Deze Europese lidstaat maakte lezen met succes tot een maatschappelijke prioriteit en voerde een 0% btw op boeken door.’ 

Samenvatting van de belangrijkste marktcijfers van 2024

Lezers kochten in 2024 in totaal ruim 43 miljoen boeken (alle talen, fysiek en e-boeken), met een totale waarde van bijna 690 miljoen euro. De grootte van de boekenmarkt is in 2024 in afzet gelijk aan 2023. Daarmee ligt de afzet voor het vierde jaar op rij rondom de 43 miljoen boeken. De boekenmarkt is wederom in omzet gegroeid. In 2024 gaat het om een stijging van bijna 1%. Dat maakt 2024 het tiende achtereenvolgende jaar waarin sprake is van omzetgroei. 

Het aantal verkochte fysieke boeken is bijna gelijk aan 2023. De afzet is een fractie kleiner dan in 2023, namelijk 0,2% minder. Dit volgt op een daling van 0,3% in 2023. Tegelijkertijd zien we de verkoop van losse e-boeken buiten abonnementsvormen voor het tweede jaar op rij stijgen, met 2%. De afzet anderstalige fysieke boeken, waarvan het gros Engelstalig is, neemt met ruim 8% toe. Daarmee zet de stijgende afzettrend voor anderstalige boeken door. 

CB rapporteert dat abonnementsdiensten volgens een eerste inschatting goed zijn voor meer dan de helft van de e-boek- en luisterboekomzet. Uitgebreide cijfers over de ontwikkeling van streamingsdiensten ontbreken, deze tellen dan ook niet mee bij de ruim 43 miljoen verkochte boeken en jaaromzet van 690 miljoen euro.  

Aanvullende cijfers boekenmarkt 2024

• Bij het fysieke verkoopkanaal is de afzet licht gestegen, met bijna 1%. De omzet stijgt met 2%.  

• Het marktaandeel van het fysieke verkoopkanaal is ongeveer gelijk aan 2023. Het fysieke verkoopkanaal is opnieuw goed voor 56% van de totale afzet en 51% van de totale omzet. 

• Bij het online verkoopkanaal daalt de afzet met bijna 1%, ondanks een toename van ruim 2% van de e-boekverkopen. 

• Zowel de afzet als omzet van fysieke Nederlandstalige boeken zijn met 2% gedaald, ondanks het feit dat er meer Nederlandstalige fictie en kinderboeken werden gekocht. De afzetdaling is het resultaat van een kleiner aantal verkochte non-fictieboeken.  

• Er werden 1% meer Nederlandstalige fictieboeken verkocht, deze ontwikkeling volgt op een meerjarige dalende trend. De afzet van Nederlandstalige Kinderboeken blijft stijgen, met 4% ten opzichte van 2023. 

• Nederlandstalige boeken in de categorie non-fictie vrije tijd (denk daarbij aan kook- en hobbyboeken) dalen met 4%, en de categorie informatieve non-fictie (o.a. psychologie, geschiedenis, mens en maatschappij) daalt zelfs 9%. 

• Het afzetaandeel van anderstalige boeken stijgt naar 22%. Met andere woorden: iets meer dan één op de vijf verkochte boeken in Nederland is anderstalig. 

• In 2024 werden ruim drie miljoen e-boeken verkocht. De omzet stijgt met 2%, naar bijna 33 miljoen euro. Het afzetaandeel stijgt naar 9%. 

• Met dank aan CB kunnen we ook iets zeggen over de omzetontwikkeling van commerciële e- en luisterboekabonnementen. Uit de data van CB blijkt dat de omzet van gedistribueerde e- en luisterboeken via abonnementen blijft groeien, met 21% volgens een eerste inschatting voor 2024.  

• Daarmee is de omzet via commerciële abonnementen wederom groter dan de omzet e- en luisterboekverkoop buiten abonnementsdiensten om. Het omzetaandeel bedraagt bijna 55%. 

Uitleningen via de openbare bibliotheek in cijfers

• Er zijn in 2024 circa 52 miljoen fysieke boeken en luisterboeken uitgeleend aan de leden van de openbare bibliotheek. Een stijging van 3% ten opzichte van 2023, aldus de eerste voorlopige inschatting van Stichting Leenrecht.  

• In 2024 werden er in totaal 8,4 miljoen digitale uitleningen gedaan via de online Bibliotheek, waarvan 5,8 miljoen e-boeken en 2,6 miljoen luisterboeken. 

• Daarmee stijgt zowel het aantal e-boekuitleningen (met ongeveer 5%) als het aantal digitale luisterboekuitleningen (met ongeveer 14%) ten opzichte van 2023. 

• Het totaal aantal digitale uitleningen (e-boeken en luisterboeken) is in 2024 ongeveer 8% groter dan in 2023. Vorig jaar rapporteerde de KB nationale bibliotheek nog een groei van 5%. 

• Het aandeel e-boekuitleningen ten opzichte van papieren uitleningen is gestegen, van 10% in 2023 naar 14% in 2024.  

• Het aantal actieve leden – dat wil zeggen, leden die minimaal één boek hebben geleend – van de online Bibliotheek is volgens de eerste voorlopige inschatting met 10% gegroeid ten opzichte van 2023. Inmiddels telt de online Bibliotheek 431 duizend actieve leden.