Zilveren Griffels en Penselen 2021 uitgereikt

Auteurs en illustratoren verrast met de belangrijkste kinderboekenprijzen – Samenwerking Literatuurmuseum/Kinderboekenmuseum in Den Haag

Juryrapport Griffels en Penselen 2021 (pdf)

De Griffel- en de Penseeljury’s trokken afgelopen dagen door het land om kinderboekenauteurs en -illustratoren op hun uitgeverij of online te verrassen met deze prestigieuze kinderboekenprijzen. De Griffeljury heeft elf kinderboeken bekroond met een Zilveren Griffel, de prijs voor de best geschreven kinderboeken van het afgelopen jaar. De Penseeljury reikte acht Zilveren Penselen uit, de prijs voor de best geïllustreerde kinderboeken van het afgelopen jaar. In totaal werden door beide jury’s ook 27 Vlag en Wimpels, eervolle vermeldingen, toegekend.

De oorspronkelijk Nederlandstalige winnaars van een Zilveren Griffel of Penseel zijn automatisch genomineerd voor de Gouden Griffel dan wel het Gouden Penseel, die op 5 oktober bij de start van de Kinderboekenweek bekendgemaakt worden. De Gouden Griffel is de populairste boekenprijs in Nederland en de belangrijkste prijs voor Nederlandse jeugdliteratuur. Het Gouden Penseel is de belangrijkste prijs voor kinderboekillustratoren.

Zilveren Griffels

Categorie Tot zes jaar:

• Er lag een trommeltje in het gras, Edward van de Vendel (Querido)
• Maar eerst ving ik een monster, Tjibbe Veldkamp (Lemniscaat)

Categorie Zes tot negen jaar:

• Beste broers, Jowi Schmitz (Hoogland & Van Klaveren)
• Die kleine is Don, de lange is Sjon, Catharina Valckx (Querido)

Categorie Negen tot twaalf jaar:

• Gozert, Pieter Koolwijk (Lemniscaat)
• Ons kasteel aan zee, Lucy Strange (Gottmer)

Categorie Twaalf tot vijftien jaar:

• Twee fonkelrode sterren in de blinkend witte sneeuw, Davide Morosinotto (Baeckens Books NV)
• Hele verhalen voor een halve soldaat, Benny Lindelauf (Querido)

Categorie Informatief

• Gloei, Edward van de Vendel (Querido)
• Wonderbos, Jan Paul Schutten (Lannoo)

Categorie Poëzie:

• De gemene moord op Muggemietje, Ted van Lieshout (Leopold)

Uit het juryrapport: ‘In een wereld die noodgedwongen op slot zit, kan de kracht van verbeelding niet genoeg geprezen worden. De Griffeljury las verhalen die de fantasie bedienen, ver weg van de beklemmende realiteit van besmetting en thuisonderwijs. Ze genoot van de beeldrijke taal die uit begaafde auteurspennen vloeide, in fictie én non-fictie. De jury heeft kinderboeken willen bekronen die niet alleen goed geschreven en stilistisch verfijnd zijn, maar ook eigenzinnig en prikkelend. Geen verhalen die slechts verstrooiing of kennis bieden, maar die tonen waartoe verbeelding ook buiten een boek in staat is. De jury onderstreept daarnaast het belang van representatie, diversiteit en inclusiviteit.’’

De Griffeljury 2021 bestaat uit: Ed Tan (voorzitter), Eline Rottier, Thomas Hardie, Daniël Albering, Jörgen Apperloo, Joan Windzak en Kim Blackburn.

Griffels worden toegekend aan de best geschreven kinderboeken van afgelopen jaar. Voor de Zilveren Griffels zijn er zes categorieën:

• Categorie Tot zes jaar;
• Categorie Zes tot negen jaar;
• Categorie Negen tot twaalf jaar;
• Categorie Twaalf tot vijftien jaar;
• Categorie Informatief;
• Categorie Poëzie.

Per categorie kunnen er door de Griffeljury twee boeken met een Zilveren Griffel worden bekroond. Eén van de oorspronkelijk Nederlandstalig Zilveren Griffels kan vervolgens door de Griffeljury bekroond worden met de Gouden Griffel.  Afgelopen jaar werd Uit elkaar van Bette Westera met illustraties van Sylvia Weve (Uitgeverij Gottmer) bekroond met de Gouden Griffel.

Zilveren Penselen

Categorie Informatief:

• Alles wat was, Marijke Klompmaker (Kluitman)
• Verborgen wereld, Ben Rothery (Van Goor)

Categorie Geïllustreerde jeugdboeken

• Hele verhalen voor een halve soldaat, Ludwig Volbeda (Querido)
• Gloei, Floor de Goede (Querido)

Categorie Geïllustreerde kinderboeken

• Noorse sagen – Voorbij de regenboogbrug, Jeffrey Alan Love (Lemniscaat)
• Mensen met koffers, Annemarie van Haeringen (Hoogland & Van Klaveren)

Categorie Prentenboeken

• Marta en ik, It’s raining elephants (Boycott)
• Vuilnisvarkens Job en Bob, Noëlle Smit (Gottmer)

Uit het juryrapport: ‘De Penseeljury van 2021 verheugde zich in paginavullende overrompelende tekeningen en goed getroffen kleinere illustraties, in ijle, zachte, stoere, forse en gedetailleerde tekeningen en grote suggestieve lijnen. We zagen tekenplezier, vakmanschap, stijl, vernieuwing, een eigen visie, materiaalgebruik, vlakverdeling, typografie, verbeeldingskracht, expressie, ontroering, lijnvoering, kleurgebruik. De boeken blonken uit in beelden, illustraties en tekeningen die met of zonder tekst iets kunnen betekenen voor kinderen (en volwassenen), doordat ze een verhaal vertellen, informatie overbrengen, inspireren tot nadenken, doen, voelen, ontwikkelen en inbeelden.’

De Penseeljury 2021, bestaat uit: Peggy Brandon (voorzitter), Kirsten König, Joke Linders, Peter van Rossum en Ilona van Tuinen.

Penselen worden toegekend aan de best geïllustreerde kinderboeken van afgelopen jaar. De Penseeljury kan per categorie twee boeken met een Zilveren Penseel bekronen, waarbij de categorieën er als volgt uitzien:

• Categorie Prentenboeken;
• Categorie Geïllustreerde kinderboeken;
• Categorie Geïllustreerde jeugdboeken;
• Categorie Informatief.

Eén van de oorspronkelijk Nederlandstalig bekroonde Zilveren Penselen kan het Gouden Penseel winnen. Hup Herman! van auteur en illustrator Yvonne Jagtenberg (Uitgeverij Gottmer) won afgelopen jaar het Gouden Penseel.

Vlag en Wimpels

Een Vlag en Wimpel is een eervolle vermelding voor Nederlandstalige kinderboeken. De Griffel- en Penseeljury’s kunnen in aanvulling op de Zilveren Penselen en Griffel in elke categorie Vlag en Wimpels toekennen, tot een max van vijf bekroningen per categorie. Dit jaar zijn er maar liefst 27 Vlag en Wimpels toegekend (elf bij de Penselen en zestien bij de Griffels), klik hier voor alle eervolle vermeldingen.

50 jaar Griffels, en samenwerking Literatuurmuseum/Kinderboekenmuseum

Vanaf 6 oktober zijn de originele prenten van de  winnaars van de Zilveren Penselen én het Gouden Penseel te zien in het Literatuurmuseum/Kinderboekenmuseum in Den Haag. Dit museum is de afgelopen decennia uitgegroeid tot hét nationale instituut waar het werk van Nederlandse illustratoren beheerd en gepresenteerd wordt en is dan ook de logische locatie voor deze tentoonstelling.

In 2021 bestaan de Griffels 50 jaar. De CPNB viert dat in het Literatuurmuseum/Kinderboekenmuseum. Samen ontwikkelen zij voor het 50 jaar jubileum ene interactieve installatie. Passend bij het thema van de Kinderboekenweek ‘worden wat je wil’ ontdekken kinderen in deze installatie op speelse wijze hoe ze de schrijver kunnen worden van een Griffel-winnend boek.

De meeste uitreikingen werden vastgelegd, beeldmateriaal is te vinden op de Flickr-pagina van de CPNB.

Rozemarijn Visser

persvoorlichter Kind & Jeugd

r.visser@cpnb.nl